Zbiory Specjalne

Telefon: +48 (22) 50 48 257
E-mail: sosnowska.joanna@gmail.com

Prof. dr. hab. Joanna M. Sosnowska, historyk sztuki. Ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim, doktoryzowała się w Instytucie Sztuki PAN, tam też uzyskała habilitację. Wykładała na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Gdańskim. Zorganizowała i przez 9 lat kierowała w Collegium Civitas studium podyplomowym „Historia sztuki. Perspektywa społeczna i polityczna”. Prowadzi od 2016 Studia Podyplomowe „Historia sztuki, Muzyka, Teatr i Film” w Instytucie Sztuki PAN. Wypromowała 12 doktorów.
Jest redaktorem naukowym serii wydawniczej: „Dysertacje doktorskie Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk”. Członek zespołu redakcyjnego „Rocznika Historii Sztuki”. W 2015 roku otrzymała srebrny medal „Zasłużony kulturze Gloria Artis”. W 2016 r. otrzymała tytuł profesora zwyczajnego.

Zainteresowania badawcze:

• Zajmuje się polską sztuką XIX, XX i XXI wieku, krytyką artystyczną i metodologią historii sztuki.

Wydała:  

• Polacy na Biennale Sztuki w Wenecji 1895–1999, IS PAN, Warszawa 1999
• Poza kanonem. Sztuka polskich artystek 1880–1939, IS PAN, Warszawa 2003
• Ukryte w obrazach, IS PAN, Warszawa 2012
• Opałka. Indeks. Rozmowy z Romanem Opałką w Bazerac [współautor P. Sosnowski], Wyd. Propaganda, Warszawa 2012
• Malarz. Józef Chełmoński, Warszawa 2021.

Redagowała: 

• Wystawa paryska 1925 roku. Materiały z sesji naukowej Instytutu Sztuki PAN, Warszawa, 16–17 listopada 2005 roku, IS PAN, Warszawa 2007
• Wystawa paryska 1937. Materiały z sesji naukowej Instytutu Sztuki PAN, Warszawa, 22–23 października 2007, IS PAN, Warszawa 2009
• Wystawa nowojorska 1939. Materiały z sesji naukowej Instytutu Sztuki PAN, Warszawa, 23–24 listopada 2009 roku, IS PAN, Warszawa 2012
• Perspektywa (post)kolonialna w kulturze. Szkice i rozprawy, red. E. Partyga, J. M. Sosnowska i T. Zadrożny, Warszawa 2012, Oficyna Wyd. Errata, Studia Komparatystyczne Instytutu Sztuki PAN. Teatr. Sztuka. Kultura
• Pionierki. Krytyka artystyczna kobiet 1839–1879. Antologia, Warszawa 2016
• Emancypantki i modernistki. Teksty kobiet o sztuce 1879–1914. Antologia, Warszawa 2019
• Krytyka artystyczna kobiet. Sztuka w perspektywie kobiecego doświadczenia XIX–XXI wieku, Warszawa 2019
• Triumf 1920. Obraz i pamięć, koncepcja publikacji i redakcja naukowa Jerzy Miziołek i Joanna M. Sosnowska, Warszawa 2020.

Publikowała m. in. w „Biuletynie Historii sztuki”, „Roczniku Historii Sztuki”, „Rocznikach Humanistycznych”, „Twórczości”, „Kresach”, „Znaku”, „Architekturze” oraz tomach posesyjnych.

Wybrane artykuły (od 2010 roku):

1. Warszawa postkolonialna, czyli niemożliwość awangardy, w: Kultura artystyczna Warszawy XVII–XXI w., Studia pod red. Z. Michalczyk, A. Pieńkos, M. Wardzyński, Warszawa 2010, s. 325–334
2. Sztuka kobiet na przełomie XIX i XX wieku w: Artystki polskie, red. A. Jakubowska, PWN, Bielsko-Biała 2011, s. 39–63 
3. Artystki polskie w dwudziestoleciu w: Artystki polskie, red. A. Jakubowska, PWN, Bielsko-Biała 2011, s. 65–91
4. Dziwny ogród, w: Architektura znaczeń. Studia ofiarowane prof. Zbigniewowi Bani w 65. Rocznicę urodzin i w 40-lecie pracy dydaktycznej, Instytut Historii Sztuki UKSW, red. W. Deluga i inni, Warszawa 2011, s.346–352
5. Rozważania nad kozetką, w: W kręgu sztuki przedmiotu. Studia ofiarowane Profesor Irenie Huml przez przyjaciół, kolegów i uczniów, red. M. Dłutek, Warszawa 2011, s. 226–231
6. Stopy Barbary Radziwiłłówny, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, R. LXV: 2011, nr 2–3, s. 252–258
7. Juliusz Starzyński (1906–1974), „Rocznik Historii Sztuki” R. XXXVI: 2011, s. 137–155
8. Czy człowiek może być fragmentem? w: Zawsze fragment? Studia z historii kultury XX i XXI wieku, red. M. Kitowska-Łysiak, M. Lachowski, Lublin 2012, s. 133–147
9. Pierwsza taka szkoła, w: Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904–1944,  scenariusz wystawy, koncepcja katalogu M. Sitkowska, red. naukowa J. Gola, M. Sitkowska, A. Szewczyk, ASP w Warszawie, Warszawa 2012, s. 28–39 (to samo w odrębnym tomie w języku angielskim)
10. Szczuka i inni, w: Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904–1944,  scenariusz wystawy, koncepcja katalogu M. Sitkowska, red. naukowa J. Gola, M. Sitkowska, A. Szewczyk, ASP w Warszawie, Warszawa 2012, s. 116–128 (to samo w odrębnym tomie w języku angielskim)
11. Artystka w Sukiennicach, „Biuletyn Historii Sztuki” R. LXXIV: 2012 nr 1 s. 77–83
12. Nad jakim morzem leży Polska? w: Polska nad Bałtykiem. Konstruowanie identyfikacji kulturowej państwa nad morzem 1918–1939, red, naukowa D. Konstantynów, M. Omilanowska, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2012, s. 30–37 
13. W altanie, w: Ateny nad Izarą. Malarstwo monachijskie, red. E. Ptaszyńska, Suwałki 2012, s. 319–336
14. „Gra w krokieta” Leona Wyczółkowskiego, w: Sztuka nie-dawna. Kolekcja w muzeum, Muzeum Pałac Herbsta, Łódź 2012, s.210–228
15. Mówić z marginesu, w: Perspektywa (post)kolonialna w kulturze. Szkice i rozprawy, red. E. Partyga, J. M. Sosnowska i T. Zadrożny, Warszawa 2012, Oficyna Wyd. Errata, Studia Komparatystyczne Instytutu Sztuki PAN. Teatr. Sztuka. Kultura, s.43–51
16. Wprowadzenie, w: Perspektywa (post)kolonialna w kulturze. Szkice i rozprawy, red. E. Partyga, J. M. Sosnowska i T. Zadrożny, Warszawa 2012, Oficyna Wyd. Errata, Studia Komparatystyczne Instytutu Sztuki PAN. Teatr. Sztuka. Kultura, s. 5–12 (wraz z T. Zadrożnym)
17. Widzieć i rozumieć malarstwo – o poglądach Mieczysława Porębskiego, „Rocznik Historii Sztuki, R.XXXVIII: 2013, s. 27–40
18. Les archives de Sasza Blonder, w: Sasza Blonder. Cahiers polonais (1929–1937), red. Marc Blondel, Marseille, Le Havre 2013, s. 9–12
19. Der traurige Ritter. Von der polnischen Gedächtnisskulptur w: Schwert, Kreuz und Adler : die Ästhetik des nationalistischen Diskurses in Polen (1926–1939), hrsg. von Ulrich Schmid unter Mitw. von Isabelle Vonlanthen und Sabina Schaffner ; [Übers. der pol. Beitr. Isabelle Vonlanthen], Wiesbaden 2014, s. 351–369
20. Odzyskane modernizmy (rec. książki A. Szczerskiego, Modernizacje. Sztuka I architektura w nowych państwach Europy Środkowo-Wschodniej 1918–1939, MSŁ, Łódź 2010 oraz Modernizmy. Architektura nowoczesności w II rzeczypospolitej, red. A. Szczerski, Kraków 2013), „Arcana” 2014, nr 1, s. 187–192
21. Życie artystyczne Warszawy, w: Miasto artystów. Warszawa w budowie. Teksty, MSN, Warszawa 2014, s. 131–148
22. Józefa Chełmońskiego „Droga” ku abstrakcji, „Biuletyn Historii Sztuki” R. LXXVI: 2014, nr 4, s. 655–665
23. Picasso w Polsce raz jeszcze, w: Sztuka polska 1945–1970, red. J.W. Sienkiewicz, E. Toniak, „Pamiętnik Sztuk Pięknych”, Toruń 2015, s. 77–84
24. Sztuka Legionów Polskich, „Rocznik Historii Sztuki” R. XL: 2015, s. 61–80 
25. Olga Boznańska and Marian Morelowski read Michel Foucault, „IkonotheKa” 2015, t. 25, s. 219–231
26. Krytyka emocjonalna Marii Konopnickiej w: Krytyka artystyczna kobiet. Sztuka w perspektywie kobiecego doświadczenia XIX–XXI wieku, red. naukowa Beata Łazarz, Joanna M. Sosnowska, Warszawa 2019, s. 49–66
27. Prima che cifosse il padiglione polacco alla Biennale di Venezia/Zanim powstał pawilon polski na Biennale w Wenecji, w: Italia e Polonia 1919–2019.Un meraviglioso viaggio insieme lungo cento anni / Włochy i Polska 1919–2019. Sto lat wspólnej fascynującej podróży, red. J. Miziołek, Warszawa 2029, s. 233–245
28. Pamięć i sztuka, w: Triumf 1920. Obraz i pamięć, koncepcja publikacji i redakcja naukowa Jerzy Miziołek i Joanna M. Sosnowska, Warszawa 2020, s. 111–143
29. Maria Nicz w Warszawskiej Szkole Sztuk pięknych. Środowisko, w: Awangardzistka. Maria Nicz-Borowiakowa (1896–1944), Poznań 2022, s. 61–79
30. W cieniu Tamary – korzenie i koligacje, w: Artyści i Kraków: studia ofiarowane Tomaszowi Gryglewiczowi, Kraków 2022
31. Linda Nochlin – feminizm, realizm i polska historia, „Rocznik Historii sztuki” 2022, R. XLVII, s. 135–143.