Zakład Historii Sztuk Plastycznych
Kierownik Zakładu
Kierownik Pracowni Sztuki Dawnej

Telefon: +48 (22) 50 48 241
E-mail: katarzyna.mikocka@ispan.pl; katarzyna.mikocka@wp.pl

1971-1976: studia w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego
1976: magister historii sztuki, Uniwersytet Warszawski, praca magisterska Nagrobek biskupa Piotra Kostki w katedrze w Chełmży  
1981: doktor nauk humanistycznych, Uniwersytet Warszawski, praca doktorska: Mistrz Nagrobka Leśniowolskiego, rzeźbiarz krakowski przełomu XVI i XVII wieku i jego warsztat
2002: doktor habilitowany nauk humanistycznych, Instytut Sztuki PAN, rozprawa habilitacyjna: Canova, jego krąg i Polacy (około 1780-1850), t. 1-2, Warszawa 2001
2012: profesor nauk humanistycznych

W latach 1981-1990 w Muzeum Narodowym w Warszawie adiunkt, kierownik Działu Rzeźby. Od 1990 zatrudniona w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie jako adiunkt, od 2003 docent, od 2010 profesor nadzwyczajny, od 2012 profesor zwyczajny. W latach 1991-2007 kierownik pracowni i redaktor naczelny Słownika Artystów Polskich, w 2007-2011 zastępca kierownika Zakładu Historii Sztuk Plastycznych i kierownik Pracowni Polskiej Sztuki Dawnej, od 2012 kierownik Zakładu Historii Sztuk Plastycznych i kierownik Pracowni Sztuki Dawnej. Od 2003 członek Rady Naukowej Instytutu Sztuki PAN. W latach 2004-2008 kierownik Studium Doktoranckiego w Instytucie Sztuki PAN. Wypromowała pięcioro doktorów, obecnie pod jej kierunkiem przygotowywana jest kolejna rozprawa. Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Stowarzyszenia Historyków Sztuki (w 1987-1991 wiceprezes Zarządu Oddziału Warszawskiego), Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym i International Society for Eighteenth Century Studies. Członek Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów w kadencji 2013-2016 i Komitetu Nauk o Sztuce PAN w kadencji 2020-2023 i 2024-2027.

Wystąpienia na konferencjach naukowych w kraju i za granicą oraz pobyty stypendialne i wyjazdy badawcze – kilkanaście razy we Włoszech: Rzym (m.in. Centro Incontri e Studi Europei 1984, 1986, Fondazione Romana Marchesa J.S. Umiastowska 1995, Fundacja z Brzezia Lanckorońskich 1998, 2002, 2006, 2019 też m.in. w 2008, 2009, 2011, 2013, 2014, 2018), Bassano del Grappa (Istituto di Ricerca per gli Studi su Canova e il Neoclassicismo 2000, 2005, 2012, 2022), Florencja (2007, 2013), Wenecja (2012, 2013), Bolonia (2007),  Paryż (m.in. 1992 École des Hautes Études en Sciences Sociales, 2006), Sankt Petersburg (1998, 2007, 2008, 2012), Wilno (2006, 2007), Londyn (2012), Kopenhaga (2012, 2014). Udział w kilku projektach badawczych indywidualnych i zespołowych.
 

Zakres badań

•    Historia rzeźby XVI-XIX w., głównie rzeźba włoska i rzeźba włoska  w Polsce
•    Sztuka i kultura artystyczna 2. połowy XVIII i początków XIX w.
•    Relacje artystyczne polsko-włoskie w czasach nowożytnych 

Autorka prawie pięciuset publikacji: książek, rozpraw, artykułów, recenzji, katalogów oraz artykułów biograficznych i biogramów rzeźbiarzy w Słowniku artystów polskich i obcych w Polsce działających, Polskim słowniku biograficznym i w Allgemeines Künstler-Lexikon (wyd. K.G. SAUR i De Gruyter Verlag).

Wybór publikacji [pod nazwiskiem: Katarzyna Mikocka-Rachubowa]

Książki

• Galeria Rzeźby w Starej Pomarańczarni, przewodnik, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1989
• Rzeźba polska XIX w. Od klasycyzmu do symbolizmu. Katalog zbiorów, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1993
• Słownik szkolny. Terminy i pojęcia z wiedzy o sztuce, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994 (wyd. 2., Warszawa 1997)
• Canova, jego krąg i Polacy (około 1780-1850), t. 1-2, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2001
• André Le Brun, „pierwszy rzeźbiarz” króla Stanisława Augusta, t. 1-2, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2010
• Rzeźba włoska w Polsce około 1770-1830, Instytut Sztuki PAN, t. 1-2, Warszawa 2016
• Antonio Canova and his Polish Clientele, Warsaw: Institut of Art Polish Academy of Sciences, 2021
   

oraz:

• Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. 6, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1998, redaktor naczelny i redaktor tomu (wspólnie z Małgorzatą Biernacką)
• Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. 7, Instytut Sztuki PAN,  Warszawa 2003, redaktor naczelny
• Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. 8, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2007, redaktor naczelny i redaktor tomu (wspólnie z Urszulą Makowską)

Artykuły

• Działalność kulturalna Medyceuszy we Florencji 1537-1609, "Mówią Wieki", 1981, nr 8, s. 11-14, 24
• Nowe materiały dotyczące budowy kaplicy Św. Kazimierza w Wilnie, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 26: 1981, z. 3-4, s. 237-246
• Nagrobki Stefana Batorego i Anny Jagiellonki w katedrze wawelskiej. Kilka uwag i hipotez, „Rocznik Historii Sztuki" 14: 1984, s. 81-103
• Nieznana przebudowa pałacu Jerzego Ossolińskiego w Warszawie w latach 60-tych XVII w., „Rocznik Warszawski”, 18: 1985, s. 235-249
• Wystawa rzeźb Pinzla w Olesku, "Biuletyn Historii Sztuki", 50: 1988, nr 4, s. 375-381
• Wrażenia artystyczne Karola Stanisława Radziwiłła z podróży po Europie (1684-1687), [w:] Miscellanea Historico-Archivistica, t. 3, Warszawa 1989, s. 235-250
• Sztuka Ziemi Łukowskiej w XVI-XVIII w., [w:] Łuków i okolice w XIX i XX w., red. R. Turkowski, Warszawa 1989, s. 386-396
• Pałac w Białej Podlaskiej w świetle inwentarza z 1830 roku, [w:] Z nieznanej przeszłości Białej i Podlasia, Biała Podlaska 1990, s. 67-87
• Wystawa rzeźb Mistrza Pinzla w Warszawie i we Wrocławiu, "Biuletyn Historii Sztuki", 53: 1991, nr 3/4, s. 255-259
• Nagrobek prymasa Uchańskiego w Łowiczu, [w:] Między Padwą a Zamościem. Studia z historii sztuki i kultury nowożytnej ofiarowane Profesorowi Jerzemu Kowalczykowi, Warszawa 1993, s. 61-71
• Rzeźbiarze polscy w Paryżu 1830-1914, [w:] Między Polską a światem. Od średniowiecza po lata II wojny światowej, red. M. Morka i P.  Paszkiewicz, Warszawa 1993, s. 171-199
• Sztuka polska okresu baroku i rokoka, [w:] Sztuka świata, t. 7, Arkady, Warszawa 1994, s. 359-377
• Mistrz Nagrobka Provany – rzeźbiarz krakowski przełomu XVI i XVII wieku, „Rocznik Historii Sztuki" 20: 1994, s. 5-85
• "Monumentum Victoriae Chocimensis" Michała Kazimierza Radziwiłła w Białej, [w:] Kultura artystyczna Wielkiego Księstwa Litewskiego w epoce baroku, red. J. Kowalczyk, Warszawa 1995, s. 115-127
• Renesansowe nagrobki w Płocku i okolicach, "Mazowsze", nr 6: 1995 (2/95), s. 29-34; nr 7: 1996 (1/96), s. 1-4
• Rezydencje magnackie Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVII w., [w:] "Przegląd wschodni. Historia i współczesność Polaków na Wschodzie", t. 4: 1997, z. 3 (15), s. 523-545
• Domenico Cardelli – "scultore romano", jego brat Giuseppe i Polacy, [w:] Artes atque humaniora. Studia Stanislao Mossakowski sexagenario dicata, Warszawa 1998, s. 369-378
• Pomnik marszałka Stanisława Małachowskiego, dzieło Francesca Massimiliana Laboureura, „Biuletyn Historii Sztuki" 62: 2000, nr 3/4, s. 415-435
• Generał Ludwik Michał Pac, amator włoskich rzeźb, [w:] Arx felicitatis. Księga ku czci Profesora Andrzeja Rottermunda w sześćdziesiątą rocznicę urodzin od przyjaciół, kolegów, współpracowników, Warszawa 2001, s. 499-510
• Rzeźbiarz rzymski Vincenzo Pacetti i Polacy, „Biuletyn Historii Sztuki" 65: 2003, nr 2, s. 261-276
• Canova ed i committenti polacchi, „Neoclassico” (Venezia-Trieste), 2003, nr 23-24, s. 7-37
• Włoscy rzeźbiarze na dworze króla Stanisława Augusta, „Rocznik Historii Sztuki” 29: 2004, s. 49-120
• Mauzoleum w Dunajowcach, nieznana praca Filippa Albaciniego, [w:] Artyści włoscy w Polsce XV-XVIII wiek, Warszawa 2004, s. 707-718
• Rzeźby ogrodowe w Młynowie na Wołyniu i ich twórca Grzegorz Czaykowski, „Biuletyn Historii Sztuki”, 67: 2005, nr 3-4, s. 251-258
• Scultori carraresi alla corte del re Stanislao Augusto, [w:] L. Passeggia, Carrara e il  mercato della scultura. Arte, gusto e cultura materiale in Italia, Europa e Stati Uniti tra XVIII e XIX secolo, Federico Motta Editore, Milano 2005, s. 274-281
• O "Giornale" Vincenza Pacettiego raz jeszcze, "Biuletyn Historii Sztuki", 68: 2006, nr 1, s. 103-105
• Scultori polacchi a Firenze e Carrara nella seconda metà dell’Ottocento, [w:] Il mercato della scultura a Carrara, a cura di S. Berresford, Federico Motta Editore,  Milano 2007, s. 231-236
• Antonio Canova – “il genio ritrovato”, [w:] Sława i zapomnienie. Studia z historii sztuki XVIII-XX w., red. D. Konstantynow, Warszawa 2008, s. 41-58
• „A la glorie du Roi”. André Le Bruna projekty pomnika Jana III Sobieskiego, [w:] Polska i Europa w dobie nowożytnej. Prace naukowe dedykowane Prof. Juliuszowi A. Chrościckiemu, Warszawa 2009, s. 65-74
• Marmur w rzeźbie epoki „Grand Tour”, [w:] Materiał rzeźby. Między techniką a semantyką, red. A. Lipińska, Wrocław 2009, s. 489-503
• I committenti polacchi di Canova, [w:] Comittenti, mecenati e collezionisti di Canova, 2, Istituto di Ricerca per gli Studi su Canova e il Neoclassicismo, Bassano del Grappa 2009, s. 91-112
• Pomnik Katarzyny Ossolińskiej w warszawskim kościele oo. Dominikanów, [w:] Atria caeli. Epitafia i nagrobki w dominikańskim kościele św. Jacka w Warszawie, red. A. Markiewicz, Kraków 2009, s. 73-90
• André Le Brun i francuskie inspiracje w sztuce dworu Stanisława Augusta, [w:] Francusko-polskie relacje artystyczne w epoce nowożytnej, red. A. Pieńkos, A. Rosales-Rodriguez, Warszawa 2010, s. 207-214
• Nagrobek Opalińskich w Radlinie - dzieło przełomu XVI - XVII wieku, [w:] Księgozbiór wielkopolskiego magnata: Andrzej Opaliński (1540-1593), red. A. Wagner, Poznań 2011, s. 219-241
• La scultura romana in Polonia tra tardo Settecento e primo Ottocento, [w:] Roma fuori di Roma. L'esportazione dell'arte moderna da Pio VI all'Unità (1775-1870), a cura di G. Capitelli, S. Grandesso, C. Mazzarelli, Roma 2012, s. 249-264
• Pałac w wołyńskim Romanowie i jego rzeźby, "Biuletyn Historii Sztuki", 75: 2013, nr 1, s. 37-69
• Gusto dell'antico e la collezione di sculture del re Stanislao Augusto, [w:] Et in Arcadia ego. Studia memoriae Professoris Thomae Mikocki dicata, edita curante Vitoldo Dobrowolski, Varsoviae 2013, s. 381-390, il. s. CXXXVIII-CXLVI
• Nagrobek Prospera Provany - wybitne dzieło krakowskiej rzeźby schyłku XVI wieku, [w:] Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak, Kraków 2013, s. 551-566. [Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego, t. XIII]
• Rome and Sculpture in Poland in the Reign of King Stanislaus Augustus (1764-1795), [in:] Poland and Artistic Culture of Western Europe 14th-20th Century, eds. B. Przybyszewska-Jarmińska, L. Sokół, Peter Lang Edition, Frankfurt am Main 2014, s. 271-350
• "Grand Tour" i włoska rzeźba w Polsce końca XVIII i początków XIX wieku, [w:] Polski "Grand Tour" w XVIII i początkach XIX wieku, pod red. Agaty Roćko, Warszawa 2014, s. 243-257
• Polscy amatorzy włoskich rzeźb (ok. 1800-1830), [w:] Miłośnictwo rzeczy. Studia z historii kolekcjonerstwa na ziemiach polskich w XIX wieku, pod. red. K. Kłudkiewicz i M. Mencfela, Warszawa 2014, s. 76-95
• Rzeźba w Muzeum Narodowym w Warszawie - dzieje kolekcji, [w:] Skontrum w Muzeum Rzeźby, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2013 [ukazało się w 2015], s. 142-159
• Biusty muz Euterpe i Calliope, dzieła Giuseppe Angeliniego, [w:] Initium sapientiae humilitas. Studia ofiarowane Profesorowi Jakubowi Pokorze z okazji 70. urodzin, Warszawa 2015, s. 338-347
• Włoskie rzeźby w wołyńskim Horochowie, [w:] Velis quod possis: studia z historii sztuki ofiarowane Profesorowi Janowi Ostrowskiemu, Kraków 2016, s. 405-416
• Le ispirazioni di André Le Brun, „primo scultore” del re Stanislao Augusto, „Studi Neoclassici. Rivista Internazionale”, 4: 2016. Pisa-Roma 2017, s. 57-70
• Królewska galeria rzeźby Stanisława Augusta, 2016, na stronie: www.lazienki-krolewskie.pl/pl/katalog/historia-krolewskiej-kolekcji/historia-kolekcji-rzezby
• André Le Brun (1737-1811), na stronie: www.lazienki-krolewskie.pl/pl/katalog/historia-krolewskiej-kolekcji/historia-kolekcji-rzezby
• Mariusz Karpowicz (1934-2015), „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”, 80: 2017 [Warszawa 2018], s. 56-59
• Domenico Cardelli – rzeźbiarz króla Stanisława Augusta, „Biuletyn Historii Sztuki”, 80: 2018, nr 2, s. 259-301
• Il cenotafio degli ultimi Stuart, i discendenti del re Sobieski, [w:] I Sobieski a Roma. La familia reale polacca nella Città Eterna, a cura di J.A. Chrościcki, Z. Flisowska, P. Migasiewicz, Warszawa 2018, s. 328-341
• Kolekcje rzeźb na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (około 1800-1830), "Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego", 81: 2018 (2019), s. 74-95
• Rzeźby katedry wileńskiej i ich twórca Tommaso Righi, "Biuletyn Historii Sztuki", 81: 2019, nr 2, s. 197-220
• Księcia Czartoryskiego zakupy rzeźb w Rzymie (1800-1801), "Biuletyn Historii Sztuki", 82: 2020, nr 3, s. 403-428
• Nagrobek Marcina Leśniowolskiego w kościele Mariackim w Krakowie, [w:] „Jako serce pośrodku ciała …”. Kultura artystyczna kościoła Mariackiego w Krakowie, Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, 2020-2021, s. 219-226
• Le opere di Canova nelle collezioni private in Polonia, [w:] Il Genio universale di Canova. Atti del convegno internazionale di studi 17-19.05.2022, MBA Bassano del Grappa, SAGEP Editori Genova, 2023, s. 234-243
• Cmentarz Świętokrzyski w Warszawie i nagrobek Aleksandry z Grabowskich Krasickiej, [w:] Starych Powązek głęboki cień, red. J.M. Sosnowska, Warszawa: Fundacja Stare Powązki, Liber pro Arte 2024, s. 115-135

Recenzje

• V.F. Ljubčenko, L'vivs'ka skulptura XVI-XVII stolit', Kyïv 1981, „Biuletyn Historii Sztuki" 50: 1988, nr 3, s. 287-306
• S. Mossakowski, Bartolomeo Berecci a Cracovie: la chapelle Sigismond, „Revue de l’Art”, 1993 nr 101, „Biuletyn Historii Sztuki” 57: 1995, nr 1-2, s. 189-190
• B. Boucher, The Sculpture of Jacopo Sansovino, t. 1-2, New Haven-London 1991, „Biuletyn Historii Sztuki" 57: 1995, nr 1-2, s. 181-183
• A.Markham Schulz, Giammaria Mosca called Padovano: a Renaissance Sculptor in Italy and Poland, t. 1-2, The Pennsylvania State University Press, University Park, PA [1998], „Biuletyn Historii Sztuki" 62: 2000, nr 1-2, s. 263-276
• S.O. Androsov, Pietro il Grande e la scultura italiana, San Pietroburgo 2004, „Biuletyn Historii Sztuki” 68: 2006, nr 3/4, s. 446-454
• S.O. Androsov, „Slavnaja kollekcija skul’pturnych proizvedenij”: sobranie Farsetti v Italii i Rosii. Katalog. Gosudarstvennyj Ermitaż, Sankt Petersburg 2006, „Biuletyn Historii Sztuki”, 71: 2009, nr 1-2, s. 233-244

Artykuły biograficzne i hasła słownikowe

• Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, Instytut Sztuki PAN, t. 5-11 (Warszawa 1993, 1998, 2003, 2007, 2013, 2016, 2023) – ponad 200 haseł, m.in.: André Le Brun, Czesław Makowski, Jan Michałowicz, Giovanni Maria Padovano, Franciszek Pinck, Johann Georg Plersch, Johann Chrysostomus Redler, Tommaso Righi, Anton Schimser, Andreas Schlüter
   
• Allgemeines Künstlerlexikon. Die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker, SAUR Verlag, Walter De Gruyter GmbH, t. 9-104 (München-Leipzig, Berlin-Boston 1994-2018) – ok. 50 haseł, m.in.: Bartolomeo Berrecci, Willem van den Block, Hieronim Canavesi, Andrea i Antonio Castelli,  Giovanni Cini, Sebastian Czeszek, Giovanni Battista Falconi, Bernardino Zanobi de Gianotis, Cyprian Godebski, Santi Gucci, Marceli Guyski, Konstanty Hegel, Henryk Horst, Herman van Hutte, Kazimierz Jelski, Bolesław Jeziorański, Ludwig Kauffmann, Czesław Makowski, Władysław Marcinkowski, Jan Michałowicz, Giacomo Monaldi, Gian Maria Mosca [Padovano], Franciszek Pinck, Johann Georg Plersch, Johann Chrisostom Redler, Tommaso Righi, Anton Schimser, Staggi: Francesco Maria, Giovachino, Pietro Ceccardo
   
• Polski słownik biograficzny – m.in.: Andreas Schlütter, Jan de Simon oraz Francesco, Giovachino i Pietro Staggi
   
•  noty w katalogach wystaw Muzeum Narodowego w Warszawie:  Polscy uczniowie Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu w XIX i na początku XX wieku (1989), Artystki polskie (1991), Galeria Malarstwa Polskiego (1995), Akademizm w XIX wieku (1998), Le siècle français: francuskie malarstwo i rysunek XVIII w. ze zbiorów polskich (2009) 

 Udział w konferencjach z referatem (wybór):

• Il Genio universale di Canova, Musei Civici di Bassano del Grappa, Museo Gypsotheca Antonio Canova di Possagno, Gallerie d’Italia di Vicenza, 2022
• Czartoryscy i sztuka w dobie nowoczesności, Instytut Historii Sztuki UJ, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2019
• Stołeczne katedry obojga narodów. Kościoły biskupie w Krakowie i Wilnie, Muzeum Narodowe - Pałac Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie, Zamek Królewski na Wawelu, Wilno 2016
• I Sobieski a Roma. La famiglia reale polacca nella Città Eterna, Bibliotheca Hertziana. Max-Planck-Institut für Kunstgeschichte, Roma 2016
• Dzieje artystyczne kościoła Mariackiego w Krakowie, Bazylika Mariacka w Krakowie, Instytut Historii Sztuki UJ, Muzeum Historyczne m. Krakowa, Kraków 2016
• Polski Grand Tour w XVIII wieku, Instytut Badań Literackich PAN, Polskie Towarzystwo Badań nad Wiekiem Osiemnastym, Warszawa 2013
• Recepcja i odmiany antyku w Polsce i Rosji w okresie neoklasycyzmu (Diffusione e declinazioni dell'antico in Polonia e Russia in età neoclassica), Zamek Królewski w Warszawie, Archivio del Moderno Accademia di Architettura Mendrisio Università della Svizzera Italiana, Państwowe Muzeum Ermitażu Sankt Petersburg, Warszawa 2013
• XII Settimana di Studi Canoviani, Istituto di Ricerca per gli Studi su Canova e il Neoclassicismo, Bassano del Grappa 2012
• Kolekcjonerstwo na ziemiach polskich w XIX wieku, Instytut Historii Sztuki UAM w Poznaniu, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 2012
• Roma fuori di Roma. L'esportazione dell'arte moderna da Pio VI all'Unità (1775-1870), Università Roma Tre, Università della Calabria, Università della Svizzera Italiana, The British School at Rome, Roma 2011
• Kościół i klasztor Świętej Trójcy w Krakowie, Dominikański Instytut Historyczny w Krakowie, Instytut Historii Sztuki UJ, Kraków 2010
• Francusko-polskie relacje artystyczne w epoce nowożytnej, Uniwersytet Warszawski, Muzeum Narodowe w Warszawie, Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 2009
• An Influence on Antiquity on European Art, The State Hermitage Museum, Archivio del Moderno Accademia di Architettura Mendrisio Università della Svizzera Italiana, The Royal Castle in Warsaw, Sankt Petersburg 2008
• Polska i Europa w dobie nowożytnej (L'Éurope moderne: nouveau monde, nouvelle civilisation?), międzynarodowa konferencja, Uniwersytet Warszawski, Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 2008
• Między techniką a semantyką. Materiał rzeźby do końca XIX wieku (Between technique and semantics. Material of Sculpture until the 19th century), międzynarodowa  konferencja, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, Stowarzyszenie Historyków Sztuki O/Wrocławski, Wojnowice 2007
• VII Settimana di Studi Canoviani, Istituto di Ricerca per gli Studi su Canova e il Neoclassicismo, Bassano del Grappa 2005