Prowadząca specjalizację: dr Natalia Kaliś (IS PAN)

O specjalizacji
 
Kierunek dla wszystkich zainteresowanych sztuką nowoczesną. Studia obejmują okres od pojawienia się ruchów awangardowych na początku XX wieku do dziś - w kontekście zmian zachodzących w polityce i kulturze z elementami nauk humanistycznych m.in. filozofii, antropologii, socjologii czy kulturoznawstwa. Wykładowczynie i wykładowcy uwzględniają najnowsze perspektywy badawcze. Część zajęć prowadzą także artystki i artyści, kuratorzy i kuratorki oraz inni praktycy pola sztuki współczesnej. Program obejmuje wyjścia na wystawy, do pracowni, spacery architektoniczne, pokazy filmów z autorskim komentarzem twórczyń i twórców.
 
 
Problematyka i bloki zajęć
 
Zajęcia skupione są w blokach obejmujących: historię sztuki nowoczesnej, wizualność i performatywność, architekturę i projektowanie oraz wykłady problemowe dotyczące wybranych zagadnień nowoczesności.
 
W roku akademickim 2024/2025 wykłady dotyczyć będą m.in.: rewolucji kubistycznej w Paryżu i kubizmu czeskiego. Początków sztuki nowoczesnej w Stanach Zjednoczonych w perspektywie twórczości Alfreda Stieglitza i Georgii O’Keeffe. Oddziaływania twórczości Constantina Brancusiego. Abstrakcji i tańca Sophie Tauber Arp. Tkaniny jako medium na przykładzie twórczości Tapty. Queerowego performansu oporu. Prowokacyjnych strategii Fluxusu. Wpływu psychoanalizy na pracę wybranych artystów i artystek. Filozofii Michela Foucaulta w perspektywie sztuki lat 90. Przemian zachodzących w myśleniu o malarstwie czy rzeźbie po wojnie/ach (Józef Szajna). „Decydującego momentu” fotografii.
 
Zobaczymy jak funkcjonują domy aukcyjne sprzedające sztukę nowoczesną i najnowszą. Zajrzymy za kulisy organizowania większych imprez artystycznych. Zastanowimy się jak oceniać wystawy, co wziąć pod uwagę i czy kategoria dobrego gustu może nam się jeszcze na coś przydać. Zobaczymy co robili krytycy sztuki w SB w czasie PRL-u. Przyjrzymy się specyfice politycznego zaangażowania m.in. w happeningach lat 60. i działaniach artystek lat 80. Pojawią się takie tematy jak: wrocławski konceptualizm, gdański tot-art czy świadoma ekologiczna moda. Zastanowimy się nad znaczeniem fotografii w obrazowaniu i pamiętaniu Zagłady. Zgłębimy zagadnienie powtórzenia w sztuce II poł. XX w. z różnych perspektyw: artystycznej, filozoficznej i prawnej.
 
W roku akademickim 2024/2025 poznamy architekturę XX i XXI w. omijając żelazną modernistyczną tradycję wyznaczoną nazwiskiem Le Corbusiera i zwrócimy się ku temu co ekspresyjne, indywidualne, lokalne i niedopowiedziane, a także „przesadzone”. Będzie nas zajmować między innymi wizja architektury organicznej w ujęciu amerykańskim (Frank Lloyd Wrigh) i japońskim (Tadao Ando). Lokalne odmiany modernizmu brazylijskiego i meksykańskiego. Zobaczymy w jaki sposób nowe w XX wieku materiały architektoniczne pozwoliły uwolnić architektoniczną ekspresję (Rudolf Steiner, Zaha Hadid). Zastanowimy się, czy rzeczywiście ornament w architekturze to zbrodnia, co może oznaczać Nowy dom polski a także czym był koncept konserwatorski Marii Lubockiej-Hoffmann (retrowersja).
 
Ponadto przyjrzymy się wybranym istotnym nurtom i tendencjom sztuki nowoczesnej, artystom i artystkom sztuki polskiej i światowej, problemom centrów artystycznych i peryferii, sztuce na styku mody i kultury popularnej (m.in. Virgil Abloh), wątkom ezoterycznym w twórczości XX i XXI w. i wielu innym zagadnieniom. Stare problemy i zjawiska zobaczymy w nowym ujęciu, a nowe w szerokiej perspektywie innych nauk.
 
Zaliczenie
 
Warunkiem uzyskania świadectwa jest napisanie pracy pisemnej po I semestrze i zdanie testu końcowego po II semestrze nauki. Test końcowy odbywa się online i składa z 50 pytań wyboru.
 
WYKŁADOWCZYNIE I WYKŁADOWCY:
 
Wykładają m.in: prof. dr hab. Joanna M. Sosnowska (IS PAN), prof. dr hab. Andrzej Leśniak (IBL PAN), dr Natalia Kaliś (IS PAN), dr hab. Przemysław Strożek (IS PAN), dr Katarzyna Urbańska (ASP Warszawa), dr Aleksandra Jatczak-Repeć (ASP Warszawa), mgr Adriana Prodeus (Artes Liberales UW), mgr Anna Łazar, dr Marek Maksymczak (UKSW), dr Dorota Sosnowska (IKP UW), dr Kamila Dworniczak (IHS UW), dr Katarzyna Uchowicz (IS PAN), dr hab. Anna Kostrzyńska-Miłosz (IS PAN), prof. dr hab. Monika Jadzińska (ASP Warszawa), dr Aleksandra Auleytner (DZP), dr Magdalena Kasa (IS PAN), dr hab. Agata Jakubowska (IHS UW), dr Agata Lipczik (IS PAN), dr Agnieszka Sosnowska (IS PAN), dr Tomasz Szerszeń (IS PAN), dr Marta Kudelska (IK UJ), dr Witold Kanicki (UAP), prof. dr hab. Marek Kuś (CFT PAN), mgr Ewa Furmańska (IS PAN), dr Dariusz Śmiechowski (ASP Warszawa)
 
 
Co roku zapraszamy artystów i artystki oraz inne osoby aktywne w polu sztuki współczesnej. W poprzednich latach wykłady mieli u nas m.in.: Jarosław Suchan, Paulina Ołowska, Robert Rumas, Zuzanna Janin, Anna Baumgart, Wilhelm Sasnal, Boris Kudlička, Tymek Borowski, Pola Dwurnik, Daniel Ożga (Litofutura), Artur Dumanowski (Desa), Magdalena Ziółkowska (Fundacja Andrzeja Wróblewskiego), Maria Rubersz (Galeria Foksal), Agnieszka Szewczyk, Dorota Monkiewicz, Karolina Sulej, Marta Keil (Instytut Sztuk Performatywnych), Piotr Bazylko, Zofia Krawiec, Magdalena i Artur Frankowscy (Fontarte), Olga Drenda, Anna Arno, Janusz Bałdyga, Łukasz Ronduda (Muzeum Sztuki Nowoczesnej), Barbara Falender, Paweł Althamer, Dariusz Błaszczyk, Patryk Różycki, Ryszard Woźniak, Beata Chomątowska, Marcel Andino Velez (Muzeum Sztuki Nowoczesnej), Daniel Muzyczuk (Muzeum Sztuki w Łodzi), Xawery Wolski, Lena Wicherkiewicz (Pracownia Karola Tchorka), Magdalena Ciemierkiewicz, Karol Radziszewski, Hanna Rudzka (Pracownia Gosławskich), Maria Szadkowska (Muzeum Pragi), Dominika Kaszewska (Galeria Zachęta)